پنل VA و IPS دو فناوری در تولید مانیتور و تلویزیون هستند که ابداع آنها به اواخر دهه ۹۰ بر می‌گردد. نمایشگر‌های مدرن ال سی دی و ال ای دی، برای بهتر شدن وضوح تصویر، از تکنولوژی کریستال مایع و پنل VA و IPS استفاده می‌کنند.
انتخاب یک مانیتور در میان انبوهی از برندهای مختلف، ممکن است به شدت شما را سردرگم کند. اما داشتن اطلاعات بیشتر در مورد پنل VA و IPS و ویژگی‌های هرکدام، می‌تواند کمک بزرگی در انتخاب یک مانیتور یا نمایشگر مناسب برای کار شما باشد.
ما در این مقاله قصد داریم شما را به صورت کامل با پنل VA و IPS آشنا کنیم و به بررسی تفاوت‌ها و مزیت‌های هر کدام از این دو مورد، بپردازیم.
بنابراین، اگر برای کار یا گیم به دنبال خرید یک مانیتور مناسب هستید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از هر اقدامی، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
پنل VA چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
همان طور که در ابتدای مقاله نیز به این موضوع اشاره کردیم. همه صفحه نمایش‌های امروزی از فناوری کریستال مایع برای وضوح بیشتر تصاویر استفاده می‌کنند. اما موضوعی که پنل‌ها را از هم متمایز می‌کند، نوع چیدمان مولکول‌ها و کریستال‌های موجود در پنل است.
ساختار و چیدمان مولکول‌های کریستال نه تنها بر کیفیت بیشتر تصاویر، بلکه بر افزایش سرعت پاسخ‌دهی مانیتور، پراکندگی نور و حتی میزان مصرف برق نیز تأثیر می‌گذارد.
در این میان، کریستال پنل‌های VA که مخفف کلمه Vertical Alignment است، به صورت عمودی چیده شده‌اند و به همین خاطر، به آنها پنل‌های عمودی نیز می‌گویند.
چیدمان عمودی باعث می‌شود تا عمق تصاویر بیشتر شود و در محیط‌های تاریک، نمای بهتری از تصویر را به بیننده ارائه دهد. از دیگر ویژگی‌های پنل‌های VA می‌توان به نرخ کنتراست بالا آن اشاره کرد و این مسئله به آن معناست که دقت رنگ در پنل‌های VA به شدت زیاد است.
جذابیت رنگ در تصاویر، یکی از مهم‌ترین دلایلی است که باعث می‌شود شرکت‌های بزرگ دنیا همچون ال‌جی، از این نوع پنل در مانیتورها و تلویزیون‌های خانگی خود استفاده کنند.
معرفی پنل IPS و ویژگی‌های آن
در کنار پنل‌های محبوب VA پنل‌های IPS قرار گرفته است که با ویژگی‌های خود توانسته‌اند جایگاه بسیار خوبی را در بازار به دست بیاورند. این پنل‌ها برخلاف مدل قبلی، دارای چیدمان مولکولی افقی هستند؛ بنابراین حساسیت آنها نسبت به ضربه کمتر خواهد بود.
در سال ۱۹۹۶ شرکت ژاپنی هیتاچی در تحقیقات خود متوجه شد که اگر چیدمان مولکول‌های پنل را به صورت افقی در بیاورد، پراکندگی نور کاهش پیدا می‌کند و وضوح تصاویر در زاویه‌های مختلف، بهبود خواهد یافت.
ساخت این پنل‌ها با موفقیت انجام شد و حالا شرکت‌های بزرگی همچون سامسونگ، ال‌جی، لنوو و … از این فناوری استفاده می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های پنل‌های IPS افت نکردن کیفیت تصویر مانیتور در جهت‌های مختلف است. یعنی اگر فردی از زاویه ۵۰ درجه به تصویر مانیتور نگاه کند، همان چیزی را خواهد دید که دقیقاً از روبه‌رو قابل مشاهده است.
این نوع پنل توانایی ارائه بیش از ۱۶ میلیون رنگ رل دارد که باعث به وجود آمدن تصاویری با رنگهای زنده و دقیق‌تر می‌شود.
چه تفاوت‌هایی بین پنل VA و IPS وجود دارد؟
در این بخش از مقاله، به طور کامل پنل VA و IPS را از لحاظ قابلیت‌ها و تفاوت‌های موجود بین این دو، مقایسه می‌کنیم.
زاویه دید:
پنل IPS به دلیل چیدمان افقی کریستال‌ها، پخش شدن نور را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود تا افرادی که روبه‌روی مانیتور ننشسته‌اند، بتوانند با همان وضوح و کیفیت، تصاویر مانیتور را مشاهده کنند.
این مسئله در پنل VA برعکس است. یعنی به محض این که با مقداری زاویه نسبت به مانیتور قرار بگیرید. تصاویر تارتر و نورانی‌تر می‌شوند و وضوح آنها از بین می‌رود.
دقت و طیف رنگ:
نمایشگرهایی که دارای پنل IPS هستند، توانایی پردازش طیف بیشتری از رنگ‌ها را با دقت بالا دارند. این موضوع برای فعالیت‌هایی که رنگ در آنها اهمیت زیادی دارد، قابل توجه است.
البته باید گفت که کنتراست بالای پنل‌های VA، رقابت در این بخش را کمی دشوار می‌کند. زیرا وضوح و جذابیت رنگ‌ها در این پنل‌ها بیشتر از پنل IPS است.
کنتراست:
بدون شک در بخش کنتراست، پنل VA برنده مسابقه خواهد بود. تولید روشن‌ترین و تیره‌ترین رنگ در مانیتور (کنتراست) می‌تواند باعث جلوه بخشیدن به تصاویر شود.
این موضوع را زمانی متوجه می‌شوید که در یک محیط تاریک، پنل VA واقعاً تصاویر تیره را تیره نشان می‌دهد، اما در پنل IPS تصویرها حاوی یک هاله روشن یا خاکستری خواهند بود.
نرخ به‌روزرسانی یا سرعت پاسخ دهی:
پنل‌های IPS به دلیل ساختار افقی کریستال‌های آن، سرعت پردازش و انتقال را بالا می‌برند. همین موضوع باعث می‌شود تا در هنگام ادیت ویدئو، انجام بازی‌های گرافیکی و … شاهد لود سریع‌تر تصاویر و پرش کمتر باشیم.
میزان مقاومت پنل:
ساختار و چیدمان پنل‌های VA به‌گونه‌ای است که آن را برابر ضربه و لمس حساس‌تر می‌کند، به‌طوری‌که اگر صفحه نمایش‌های دارای پنل VA را لمس کنید، شاهد یک رد یا نقطه سیاه خواهید بود.
در پنل‌های IPS این میزان حساسیت وجود ندارد و میزان حساسیت آن در برابر فشار و ضربه کمتر است.
قیمت:
ساختار و فناوری پیچیده‌تر پنل IPS باعث می‌شود تا قیمت بالاتری نسبت به پنل VA داشته باشد. به طور معمول مانیتورهای دارای پنل VA به عنوان مانیتورهای اقتصادی شناخته می‌شوند و برای مصارف معمول کاربرد بیشتری دارند.
روش تشخیص پنل VA و IPS چگونه است؟
تشخیص این دو مانیتور از هم در خریدهای حضوری بسیار ساده است. پنل‌های VA نسبت به ضربه حساس هستند و با ضربه‌ی خیلی کوچک، صفحه نمایش به صورت نقطه‌ای کمی تیره می‌شود.
روش بعدی نیز کشیدن انگشت بر روی صفحه نمایش است. در پنل‌های VA رد انگشت به صورت یک خط تیره تا چند لحظه باقی می‌ماند و سپس بر طرف می‌شود. هیچ کدام از این نشانه‌ها در پنل های IPS وجود ندارد.
پنل VA و IPS برای چه کارهایی مناسب هستند؟
انتخاب صحیح و دقیق مانیتور کاملاً بستگی به نوع استفاده و انتظارات شما دارد. این موضوع با وجود ساده بودن، به راحتی توسط خریداران نادیده گرفته می‌شود و انتخاب آنها را با چالش مواجه می‌کند.
درست است که این دو پنل تفاوت خیلی زیادی با هم ندارند، اما هر کدام از آنها مزایای خاصی دارند که برای موارد مختلف، کاربردی است.
- پنل مناسب برای بازی
اکثر بازی‌های نسل جدید، دارای گرافیک بسیار بالا هستند و برای این که بتوانند احساس خوبی را به کاربر ارائه دهند، از رنگهای بسیار واضح و زیاد استفاده می‌کنند. نکته بعدی، اهمیت نرخ به‌روزرسانی تصویر در بازی‌ها است که می‌تواند بر روی تجربه کاربر تأثیر بگذارد.
با توجه به موارد گفته شده، اگر فردی هستید که بیشتر از بازی‌های آفلاین و تک نفره استفاده می‌کنید، نمایشگر‌های VA می‌توانند تمامی نیازهای شما را برآورده کننده و هزینه‌ی زیادی را بر روی دوش شما نگذارند.
اما اگر به دنبال بازی‌های گروهی و آنلاین هستید، طبیعتاً زاویه دید و سرعت پردازش تصویر، اهمیت زیادی برای شما خواهد داشت.
بنابراین، بهتر است در چنین موقعیتی هزینه بیشتری را پرداخت کرده و پنل‌های IPS مانند مانیتور ۲۱ اینچ لنوو مدل L22i-30 را خریداری کنید. البته لازم به ذکر است که مانیتورهای IPS دارای مدل‌هایی با نرخ به‌روزرسانی پایین‌تر و قیمت مناسب نیز هستند.
- پنل‌های کاربردی برای استفاده خانگی و عمومی
مهم‌ترین نکته در انتخاب یک مانیتور خانگی، عمر بالا، کیفیت خوب و قیمت مناسب است. تمامی این مزیت‌ها در پنل‌های VA وجود دارد؛ بنابراین می‌توانید با پرداخت هزینه‌ای معقول، یک انتخاب هوشمندانه و مناسب داشته باشید.
به‌عنوان‌مثال، مانیتور ۲۴ اینچ یونیوو مدل UM2421 دارای قابلیت‌های بسیار فوق‌العاده و البته نمایشگر بزرگ‌تر نسبت به مدل قبلی است. اما با وجود این قابلیت‌ها، قیمتی مناسبی دارد.
- پنل مناسب برای کارهای گرافیکی
در انجام کارهای گرافیکی، طیف زیاد رنگ و زنده بودن تصاویر اهمیت زیادی دارد. این نیاز توسط پنل‌های IPS برآورده می‌شود و پیشنهاد مناسب برای طراحان و ادیتورها، خرید مانیتورهایی با این ویژگی خواهد بود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم شما را به طور کامل با پنل VA و IPS آشنا کنیم و به مقایسه مزایا و معایب هر کدام از این دو مورد بپردازیم.
بدیهی است که این پنل‌ها تنها در موارد کمی نسبت به هم برتری دارند و دقیقاً همین مسئله است که انتخاب و استفاده از آنها را برای مصارف مختلف، کمی دشوار می‌کند.
حال اگر قصد دارید تا برای بازی، انجام کارهای گرافیکی یا استفاده عمومی، یک مانیتور مناسب خریداری کنید، باید با توجه به موارد استفاده و ویژگی‌هایی که در این مقاله به آن اشاره کردیم، گزینه معقول خود را انتخاب کنید.
اگر به دنبال یک صفحه نمایش کاربردی برای کار در محیط تاریک هستید که قیمت مناسب‌تری داشته باشد، طبیعتاً پنل‌های VA گزینه بهتری خواهند بود.
اما اگر به دنبال زاویه دید همه‌جانبه و تصویر واضح در محیط‌های پر نور هستید، بهتر است به سراغ خرید مانیتورهای دارای پنل IPS بروید.
در پایان می‌توانید سؤالات یا تجربیات خود را در مورد استفاده از پنل VA و IPS در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
