در این مقاله با چگونگی مدیریت و مراقبت از باتری نوت بوک و علایمی که نشان می دهد باتری به پایان عمر مفید خود رسیده است آشنا می شویم و سعی می کنیم روش تشخیص طول عمر باتری لپ تاپ را آموزش داده و روش های کالیبره کردن باتری را با شما در میان بگزاریم.
علایم
قضیه از این قرار است که شما بعد از چند ماه استفاده از یک نوت بوک یا تبلت به تدریج متوجه می شوید که دیگر باتری با یک بار شارژ به اندازه گذشته دوام نمی آورد. برای مثال ابتدا که سیستم را خریداری می کنیم با یک بارشارژ 2 ساعت می توانیم با لپ تاپ کار کنیم اما بعد از 3 ماه استفاده، همان باتری تنها یک ساعت برایمان کار می کند. دلیل این موضوع می تواند یکی از موارد زیر باشد:
• مشکلی در رابطه با منبع تغذیه وجود دارد.
• آداپتور از نوع مناسب نبوده یا اینکه معیوب است.
• باتری نیاز به کالیبره کردن مجدد دارد.
• باتری، سیستم یا مدار شارژ/ آداپتور معیوب است.
راه کار
بهترین راهکار برای افزایش توان و کارایی باتری، بهینه سازی مشخصه ها و تنظیمات لپ تاپ است. برای این کار می توانید به ترتیب زیر عمل کنید: چک کردن منبع تغذیه
1) از کابل تغذیه و آداپتور هم نوع آن استفاده کنید.
2) آداپتور را به پریزی وصل کنید که مطمئن هستید کار می کند (مثلا اگر معمولا از یک RM NoteBus شارژ می کنید، آداپتور را از RM NoteBus خارج کرده و به جای آن از یک پریز دیواری استفاده کنید).
* نوت باس وسیله ای برای جابه جایی و شارژ لپ تاپ است که به دلیل داشتن سیستم تهویه مانع از افزایش دما شده و موجب طولانی تر شدن عمر باتری لپ تاپ می گردد.
3) سیستم را روشن کرده و ببینید که آیا آیکن پاور در قسمت پایین و سمت چپ سیستم علامت “دوشاخه” را دارد و اینکه آیا وقتی نشانگر موس روی آن قرار می گیرد پیغام On AC Power یا Charging را را نشان می دهد.
2. کنترل تنظیمات Power Scheme برای این کار در کنترل پانل روی گزینه Performance and Maintenance کلیک کرده و پس از دو بار کلیک روی Power Options، در پنجره ی باز شده بر روی دکمه Power Schemes کلیک نموده و چک کنید که “Running on batteries” روی مدت زمان کم تنظیم نشده باشد (مثلا 20 دقیقه). چون به این ترتیب وقتی 20 دقیقه از سیستم استفاده نکنید وارد حالت استند بای می شود. همچنین اگر گزینه “system hibernation” را دارید، چک کنید که در روی زمان کم تنظیم نشده باشد چون به این ترتیب ممکن است به نظر برسد که سیستم به دلیل تمام شدن شارژ خاموش شده اما موضوع از این قرار است که بعد از مدت مشخصی عدم استفاده از سیستم، خود به خود خاموش می شود.
نکته: برای اینکه زمان دوام باتری کمی بهبود یابد از Max Battery یا Presentation Scheme استفاده کنید (البته توجه داشته باشید که این کار می تواند موجب افت کارایی در برخی سیستم ها شود).
3. کالیبراسیون مجدد باتری های هوشمند
1) چک کنید که سیستم در وضعیت On AC power باشد (به مرحله 1 در بالا مراجعه کنید).
2) سیستم را خاموش کنید.
3) اجازه دهید تا سیستم به مدت 8 ساعت شارژ شود (بدون اینکه از سیستم استفاده کنید).
4) سیستم را روشن کنید و چک کنید که سیستم هنوز در وضعیت On AC power قرار داشته باشد.
5) درControl Panel ،Performance and Maintenance ،Power Options، گزینهpower scheme را در حالت Always On قرار دهید. سپس تمام تنظیمات گزینه “Running on batteries” را روی Never قرار داده و OK را کلیک کنید.
6) روی گزینه Power Meter کلیک کرده و چک کنید که باتری در حالت 100% قرارگرفته باشد.
7) اکنون دوشاخه آداپتور را از پریز در آورده و فیش آداپتور از لپ تاپ خارج کنید.
8) زمان بگیرید که چند ساعت سیستم روشن می ماند. شما می توانید از یک نرم افزار برای ثبت این زمان در فواصل زمانی معین استفاده کنید (در ادامه نحوه کار نرم افزارتشریح می شود).
9) بعد از اینکه سیستم خود به خود خاموش شد (معمولا توسط یک سیستم خود کنترل)، آداپتور را مجددا وصل کرده و پاور را روشن کنید تا باتری دوباره شارژ شود.
10) سیستم را 8 ساعت به حال خود رها کنید تا دوباره به طور کامل شارژ شود.
توجه: اگر مرحله 8 چند ساعت طول کشید یعنی باتری نیاز به کالیبره شدن دارد و با این کار مشکل حل می شود. اگر مرحله 8 کوتاه بود (مثلا 30 دقیقه)، این احتمال وجود دارد که باتری شما معیوب باشد. در این صورت باید به سراغ تیتر بعدی که در ادامه می آید بروید.
4. یک باتری دیگر را امتحان کنید. اگر سیستم دیگری از همین نوع دارید که به نظر می رسد عمر باتری خوبی دارد، باتری هایشان را با هم جا به جا کنید. حال اگر سیستم “خوب” عمر باتری اش کوتاه شد و سیستم “بد” عمر باتری بسیار طولانی تری پیدا کرد، این نشان می دهد که باتری مشکل دارد. اما اگر سیستم اول همچنان مشکل کوتاهی عمر باتری را داشته باشد، به این معنی است که ممکن است تنظیمات سیستم مشکل داشته باشد.
توجه داشته باشید: از آنجا که باتری های لیتیومی عمر مشخصی دارند، معمولا گارانتی محدودی نیز دارند ( مثلا نوت بوک هایی که یک سال گارانتی دارند ممکن است شش ماه گارانتی باتری داشته باشند).
* باتری های لپ تاپ های فوجیتسو با گارانتی بهین تکنولوژی به مدت یک سال از زمان خرید تحت پوشش گارانتی طلایی بهین تکنولوژی می باشند.
باتری های هوشمند
باتری های نوت بوک و تبلت معمولا از نوع لیتیومی هوشمند هستند. این باتری ها معمولا یک میکرو کنترلر کوچک دارند که می تواند مدت دوام باتری را پیش بینی کند. این قابلیت پیش بینی ضروری است چرا که بدون آن بسیار مشکل بتوان فهمید چه زمانی شارژ باتری تمام خواهد شد. اگر شما هر روز تنها برای یک ساعت یا در همین حدود از سیستم خود استفاده کرده و سپس آن را دوباره شارژ کنید، بعد از حدود چند ماه دیگر باتری قادر به تشخیص میزان شارژ واقعی نخواهد بود. در این وضعیت باتری ممکن است به ویندوز گزارش دهد که شارژ در حال خالی شدن است،
اما در واقع هنوز شاژ زیادی باقی مانده. وقتی باتری چنین پیغامی می دهد ویندوز سعی می کند تا سیستم را خاموش کند و به این ترتیب سیستم قبل از موعد مقرر خاموش می شود، حتی با وجودی که هنوز ممکن است باتری شارژ داشته باشد. کالیبره کردن باتری این امکان را به میکرو کنترلر باتری هوشمند می دهد تا مدت زمان باقی مانده شارژ باتری را محاسبه کند. تمام کاری که شما لازم است انجام دهید این است که مطمئن شوید باتری از حالت شارژ کامل به تخلیه کامل می رسد. برای این کار به سادگی کافی است اجازه دهید سیسم تا زمانی که باتری شارژ دارد روشن بماند.
توجه:کالیبره کردن باتری زمان خالی شدن شارژ باتری را افزایش نمی دهد بلکه تنها این قابلیت را به باتری می دهد که با کالیبره شدن بتواند شارژ باقی مانده را درست نشان دهد.
مشکلات احتمالی استفاده از BatCal.exe
وقتی از برنامه کمکی کالیبراسیون BatCal.exe استفاده می کنید، (برنامه ای که هدف آن اندازه گیری عمر باتری نیست بلکه تنها جهت مقایسه عمر باتری نوت بوک ها و باتری های مختلف به کار می رود) ممکن است با این پیغام مواجه شوید:
«در استفاده قبلی از سیستم xxx دقیقه طول کشید تا شارژ باتری تمام شود»
توجه: این زمان مقیاس دقیقی از عمر باتری نمی باشد و به این منظور شما باید تست BatteryMark را بعد از کالیبره کردن باتری انجام دهید.
این پیغام به سادگی بیانگر این است که Bat-Cal یک ابزار تست عمر باتری نیست و برای این کار طراحی نشده است. در واقع مقیاس معنی داری از زمان کارکرد یک نوت بوک با یک باتری کاملا شارژ شده به ما نمی دهد.
برنامه های تست باتری (مانند BatteryMark) فشاری که یک کاربر متوسط به پردازنده، حافظه و سایر قسمت ها در مدت زمان مشخص اعمال می کند را شبیه سازی می نماید. برای مثال هنگام تایپ در یک برنامه واژه پرداز مانند مایکروسافت ورد هارد دیسک و CD-ROM مشغول نیستند و CPU تقریبا پردازشی انجام نمی دهد اما هنگامی که محاسبات روی داده های هارد دیسک انجام می شود یا فیلم ویدیویی DVD تماشا می کنیم، سیستم بسیار سخت کار می کند.
BatteryMark یک برنامه تست قابل قبول برای اندازه گیری عمر باتری نوت بوک است که انواع فعالیت ها را شبیه سازی می کند. برای مثال، در یک سیستم کاملا نو:
• اگر با یک واژه پرداز کار شود، باتری ممکن است سه ساعت دوام بیاورد.
• اگر یک فیلم DVD توسط DVD درایو دیده شود، باتری فقط یک ساعت تا 45 دقیقه ممکن است دوام بیاورد.
• برآوردی که BatteryMark به ما می دهد ممکن است چیزی معادل 2 ساعت و 15 دقیقه باشد.
نتایج حاصل از Bat-Cal.exe قابل مقایسه با BatteryMark یا هیچ یک از دیگر برنامه های تست باتری نیست.
برای مقایسه باتری ها با استفاده از یک لپ تاپ شما می توانید از برنامه Bat-Cal استفاده کنید که با هر بار جابه جا کردن باتری ها Bat-Cal اجرا می شود. به خاطر داشته باشید که در هر آزمایش باید روشنایی صفحه نمایش، تنظیمات مربوط به صرفه جویی انرژی و سایر فاکتورها ثابت بماند.
عمر باتری
هر باتری جدا از اینکه چه دستگاهی را تغذیه می کند طول عمر مشخصی دارد. باتری های قابل شارژ تفاوتی با باتری های معمولی ندارند، با این استثنا که قابلیت شارژ مجدد داشته و می توان آنها را به دفعات مشخصی شارژ کرد. در حالت عادی باتری های قابل شارژ عمر مفیدی بین 250-500 چرخه شارژ دارند ( بسته به نوع کاربری آنها).
باتری های لیتیومی به مرور زمان و در اثر حرارت دچار تجزیه شیمیایی می شوند. به محض اینکه سلول های باتری ساخته شدند شمارش معکوس شروع می شود. مدت زمانی که باتری شما عمر می کند بستگی به این دارد که چگونه با آن رفتار می کنید (به این معنی که آن را خنک نگه دارید و هرگز به مدت طولانی آن را بدون شارژ نگه ندارید).
همیشه نوت بوک ها و تبلت ها را تا حد ممکن خنک نگه داشته و اجازه دهید که در حدود 50 درصد شارژ باتری آنها باقی بماند. باتری ای که در 40 درجه سانتی گراد و در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارد بسیار سریع تر از باتری ای که در 20 درجه سانتی گراد در یک اتاق خنک نگه داری می شود از بین می رود.
برای مثال، حتی اگر از باتری استفاده نکنید و آن را با شارژ کامل به مدت یک سال در دمای 40 درجه سلسیوس نگه داری کنید، تنها 65% قابلیت خود را در پایان سال خواهد داشت. یعنی بعد از یک سال تنها 65% مدتی که یک باتری نو عمر می کند دوام می آورد! البته اگر شما همان باتری را با 40% شارژ به مدت یک سال در دمای 25 درجه سلسیوس یا کمتر نگهداری کنید، 95% قابلیت خود را در پایان سال حفظ خواهد نمود – یعنی تقریبا به خوبی یک باتری نو!
همیشه اطمینان حاصل کنید که تهویه مناسبی در اطراف نوت بوکتان وجود دارد و هنگامی که در حال شارژ شدن است از قرار دادن آن در محیط های بسته خودداری کنید، مگر اینکه تهویه مناسب باشد. زیرا آداپتور ها زمانی که روشن هستند گرما تولید می کنند و این گرما هوای اطراف نوت بوک و در نتیجه باتری را گرم می کند. اگر شما چندین نوت بوک و آداپتور را در یک فضای بسته نگه دارید، باتری ها به مدت طولانی در معرض گرما قرار خواهند گرفت. به ویژه قرار دادن آداپتور در بالا یا در نزدیک جایگاه باتری هنگام استفاده یا شارژ کردن به شدت بر عمر مفید باتری اثر می گذارد و به این ترتیب ممکن است باتری تنها 6 ماه دوام بیاورد.
اگر باتری های لیتیمی همواره در جای خنک نگه داشته شوند، چندین سال عمر می کنند در حالی که اگر بیشتر مواقع در معرض دمای بالا قرار داشته باشند، بیش از یک سال دوام نخواهند آورد. به همین خاطر است که بیشتر تولید کننده ها باتری های خود را بیشتر از سه ماه تا یک سال (حد اکثر) ضمانت نمی کنند.
با این توصیفات هرگز نباید یک باتری یدکی را برای استفاده های بعدی در همان سال یا سال بعد خریداری کرد. باتری های لیتیومی به محض ساخت شروع به تجزیه شیمیایی می کنند بنابراین تنها وقتی یک باتری جدید بخرید که به آن نیاز دارید.
وقتی که به مدت طولانی از نوت بوک استفاده نمی کنید (به مدت 6 ماه یا بیشتر)، حتما از قبل باتری را شارژ کنید (به طور ایدآل تا 50% یا بیشتر ولی هرگز کمتر از 40% نباشد) و سپس آن را از نوت بوک خارج کرده و در یک جای خنک نگهداری کنید (اما نه در دمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد). با این کار فرایند تجزیه شیمیایی باتری هنگام نگهداری کاهش می یابد.
در باره کالیبره کردن باتری کالیبره کردن باتری موجب نوسازی سلول های باتری نمی شود بلکه فقط به مدار “هوشمند” باتری این امکان را می دهد که پیش بینی کند باتری در هر لحظه چه مقدار شارژ دارد. فرایند کالیبره کردن در واقع به باتری هوشمند «آموزش» می دهد که تخمین بزند یک باتری با شارژ کامل چه مدت می تواند دوام بیاورد و به دنبال آن میزان شارژ باقی مانده را در شارژ های بعد دقیق تر نشان دهد.
وقتی که باتری از حالت کالیبره خارج شود، ممکن است برای مثال شارژ باقی مانده را 90% نشان دهد در حالی که در واقع شارژ باتری کمتر است. زمانی با این وضعیت رو به رو می شویم که نوت بوک ناگهان خاموش می شود در حالی که طبق گزارش باتری هنوز درصد قابل توجهی شارژ داریم. متعاقبا ایکن وضعیت باتری در تسک بارممکن است نشان دهد باتری ای که تنها 6 ماه عمر دارد بعد از 5/1 ساعت استفاده شارژش تقریبا خالی شده، در حالی که همین باتری چند ماه پیش با یک بار شارژ کامل مدت زمان بیشتری دوام می آورد.
اگر درست نمی دانید که چطور باید باتری خود را کالیبره کنید، در ادامه ابزار Bat-Cal شما را به سمت مراحلی که باید انجام دهید راهنمایی می کند.
اگر قصد ندارید در حین مراحل تخلیه باتری از نوت بوک خود استفاده کنید، می توانید از گزینه تخلیه سریع شارژ (Fast Discharge) استفاده کنید تا شارژ لپ تاپ به سرعت خالی شود. اما اگر می خواهید هم زمان از نوت بوک استفاده کنید، از گزینه شارژ آهسته (Slow Discharge) استفاده کنید (یا به سادگی از این ابزار خارج شوید). این نرم افزار را می توان بر روی هر نوت بوک یا تبلت به کار برد و به این ترتیب به راحتی خواهید توانست مراحل شارژ کامل – تخلیه کامل و چرخه کامل شارژ را انجام دهید.
برای اطلاع بیشتر در ارتباط با محصولات سازمانی بهین تکنولوژی مثل مینی پی سی، آل این وان، مانیتور و زیرو کلاینت از صفحات مربوطه بازدید کنید. برای مشاوره و اطلاع از قیمت محصولات با شماره 88177895 تماس حاصل فرمایید. صفحه رسمی اینستاگرام بهین تکنولوژی را دنبال کنید.
